Ἡ οἰκογένεια ὡς κατ’ οἶκον Ἐκκλησία.
Τό Μυστήριο τοῦ γάμου, ὁ ἔγγαμος βίος, εἶναι ἕνας ἄλλος δρόμος γιά τήν θέωση, εὐλογημένος ἀπό τόν Θεό, ὅπως καί ὁ μοναχισμός .
«Ὅπως οἱ ἀφιερωμένοι στὸν Θεό, οἱ μοναχοί, ἔτσι καὶ οἱ ἔγγαμοι Χριστιανοὶ καλοῦνται καὶ αὐτοὶ νὰ ζήσουν στὴν προσωπική τους ζωή τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὶς ἐντολὲς τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Κανεὶς δὲν ἐξαιρεῖται ἀπὸ αὐτὴν τὴν ὑποχρέωση. Ἡ μετάνοια, ἡ ἀποβολὴ τῆς φιλαυτίας καὶ ἡ ἀπόκτηση τῆς φιλοθεΐας καὶ τῆς φιλανθρωπίας πρέπει νὰ βιώνονται ἀπ’ ὅλους»95.
Ἡ οἰκογένεια οὐσιαστικά εἶναι ἕνα μικρό κοινόβιο. Μέσα σέ αὐτό οἱ ἄνθρωποι μαθαίνουν νά βγαίνουν ἀπό τό ἐγώ τους, νά καταπολεμοῦν τήν φιλαυτία τους καί νά γίνονται ἕνα μεταξύ τους, «ἕνα ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ»96.
Πραγματώνουν ἔτσι στήν μικρή ἤ μεγάλη τους οἰκογένεια, πού πρέπει νά εἶναι «κατ’ οἶκον Ἐκκλησία», τόν σκοπό τῆς Ἐκκλησίας, τό αἴτημα τῆς Ἀρχιερατικῆς προσευχῆς: «ἵνα ὦσιν ἕν»97.
Ἡ οἰκογένεια, λειτουργεῖ ὡς προπονητήριο, ὥστε ὁ ἄνθρωπος νά μπορέσει νά εἰσέλθει καί νά παραμείνει στήν μεγάλη οἰκογένεια τοῦ Χριστοῦ μας, τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.
Μέσα στήν οἰκογένεια ὁ ἄνθρωπος ἐκπαιδεύεται ὥστε νά ζεῖ μέ:
α) ἁγνότητα καί σωφροσύνη,
β) ταπείνωση καί ὑπακοή,
γ) αὐτοθυσία καί θυσιαστική ἀγάπη,
δ) φιλοθεΐα καί φιλανθρωπία.
Ἔτσι καθαρίζεται ἀπό τά πάθη του καί μπορεῖ νά ἐνταχθεῖ ὀργανικά στό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία.
Τά παιδιά μαθαίνουν νά ζοῦν μέ ἁγνότητα, μέ προσευχή, μέ σεβασμό στόν Θεό καί στούς ἀνθρώπους, μέ ἀγάπη καί ὑπακοή. Οἱ γονεῖς μαθαίνουν νά ὑποτάσσονται ὁ ἕνας στόν ἄλλον, νά ζοῦν ὁ ἕνας γιά τόν ἄλλον, καί αὐτό τό μεταδίδουν καί στά παιδιά. Ἔτσι ἡ οἰκογένεια ἀντανακλᾶ τήν ζωή τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὅπου τά Τρία Πανάγια Πρόσωπα ζοῦν μέ μία τέλεια ἀγάπη καί μέ πλήρη ταύτιση ὡς πρός τό θέλημά Των, τήν ἐνέργειά Των καί τήν οὐσία Των γι’ αὐτό καί μέ μία τέλεια ἑνότητα.
Τά μέλη τῆς χριστιανικῆς, τῆς ἀληθινά ὀρθόδοξης, καί ἐκκλησιαστικοποιημένης οἰκογένειας ζοῦν, μιμούμενα τήν Ἁγία Τριάδα, μέ μία κατά τό δυνατόν τέλεια ἑνότητα καί μέ μιάν ἀγάπη ἀνιδιοτελῆ, πού δέν ζητᾶ ἀνταπόδοση, δέν βάζει ὅρια καί δέν κάνει διακρίσεις.
Τά παιδιά μέσα στήν οἰκογένεια διδάσκονται ὅτι ἡ ἁγνότητα-ἐγκράτεια ὅπως καί ὅλες οἱ ἄλλες ἀρετές ἡ ταπείνωση, ἡ ὑπακοή, ἡ ἀκτημοσύνη, ἡ ἀγάπη, ἡ σιωπή κ.λ.π. εἶναι ἀπαραίτητα στοιχεῖα τοῦ χριστιανοῦ, πρίν ἀλλά καί μετά τόν γάμο.
Ὅπως ὁ μοναχός ἀσκεῖ παρθενία σώματος καί ψυχῆς καί πνεύματος-νοός, ἔτσι καί ὁ λαϊκός καλεῖται νά ζεῖ μέ καθαρότητα στό σῶμα, στίς αἰσθήσεις, στίς σκέψεις, στίς ἐπιθυμίες. Πάμπολλα εἶναι τά πρότυπα τόσο τῆς Παλαιᾶς ὅσο καί τῆς Καινῆς Διαθήκης πού μᾶς τό διδάσκουν. Πρό πάντων, ὅμως, ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος· Αὐτός μᾶς μίλησε γιά τήν ἀπαιτούμενη ἁγνότητα καί καθαρότητα τῆς καρδίας, τῆς ψυχῆς, ἀλλά καί τοῦ σώματος 98.
95Ὁ μοναχισμός καί ὁ ἔγγαμος βίος. http://www.gonia.gr/gonia.php?article=1977&PHPSESSID=6529eda2f1aed42dfa90e62829132807
96Γαλ. 3, 28: «οὐκ ἔνι ᾿Ιουδαῖος οὐδὲ ῞Ελλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ».
97Ἰωάν. 17, 22.
98 Πρβλ. Ματθ. 5, 28: «ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ βλέπων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι αὐτὴν ἤδη ἐμοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ», καθώς ἐπίσης καί: Ματθ. 5, 8: «μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται».